Paarden raken tien keer zo snel oververhit als mensen

Een paard en een ruiter trainen op een warme vochtige dag. Wie van de twee zal eerder oververhit raken? Een studie wijst uit dat paarden tien keer sneller oververhit kunnen raken dan mensen.

Professor Michael Lindinger: "Het duurt tijdens een redelijk intensieve training in warm vochtig weer, slechts 17 minuten tot de lichaamstemperatuur van een paard een gevaarlijk niveau bereikt. Dat is drie tot tien keer zo snel als bij mensen. Paarden voelen de hitte dan ook veel sneller als dat wij dat doen."

De effecten kunnen zeer ernstig zijn. Wanneer de lichaamstemperatuur van een paard van de normale 37 tot 38 graden omhoog schiet naar zo'n 41 graden, dan betekent dit dat de spieren al rond de 43 graden zitten, een temperatuur waarbij de proteines van de spieren letterlijk kooktemperatuur bereiken. Paarden die oververhit raken, kunnen last krijgen van hyperventilatie, koliek en nierfalen.

Paarden zijn volgens Lindinger enorm gevoelig voor hitte omdat ze groter zijn en daarom ook meer dan mensen een hoger percentage van actieve spieren hebben tijdens de oefeningen. Wanneer spieren worden gebruikt, produceren ze erg veel warmte.

Paarden kunnen tot op zekere hoogte rekenen op zweetafvoer om hen af te koelen. Ze kunnen 15 tot 20 liter per uur zweten in droge koele omstandigheden, en tot maar liefst 30 liter in warme, vochtige omstandigheden. Het is echter wel zo dat slechts 25 tot 30% van dit zweet het paard effectief kan afkoelen door middel van verdamping.

"Omdat er zoveel meer zweet wordt geproduceerd dan een paard kan verdampen, druipt de rest van het zweet gewoon van het paardenlijf," aldus Lindinger. "Ter vergelijking: bij mensen wordt zo'n 50% van het zweet gebruikt om ons lichaam af te koelen."

Het zoutgehalte in paardenzweet is vier keer zo geconcentreerd als bij menselijk zweet. Lindinger refereert hierbij naar een foto van een plek waar endurance paarden hadden gestaan terwijl hun bezwete lichamen werden gekoeld met water. Terwijl de vloeistoffen verdampten op de grond, bleef er een witte plek over vanwege het zout in het zweet van de paarden.

"Deze zoutaantallen moeten worden vervangen. Alleen water geven helpt een uitgedroogd paard niet. Wanneer je een paard alleen water geeft, raken de lichaamsvloeistoffen in de war, en het lichaam zal hierop reageren door te proberen het water en de al aanwezige electrolyten te verwijderen."

Paarden kunnen ook hijgen om zich af te koelen, maar dit is alleen effectief wanneer de buitentemperatuur minstens 5 graden lager is dan de lichaamstemperatuur van het paard.

Lindinger geeft tot slot nog wat tips om de schade zoveel mogelijk te beperken: "Leer je paard om een oplossing van water en electrolyten te drinken. Begin met een kleine hoeveelheid electrolyten in het water om het paard om het dier aan de smaak te laten wennen. Dit voer je gedurende enkele weken steeds verder op tot je aan de hoeveelheid zit dat de fabrikant of dierenarts verantwoord acht.

Wanneer je je aan het voorbereiden bent voor een wedstrijd, wil hij adviseren om je paard aan de hitte te laten wennen door tenminste drie weken lang, vijf dagen per week ongeveer vier uur per dag in warme omstandigheden te laten staan. Voor het beste resultaat zou je je paard volgens hem rond 2 uur smiddags een uurtje kunnen trainen.

"De meeste ruiters trainen hun paard in de koele ochtend- en avonduren, maar gaan dan op wedstrijd waarbij hun proef wordt gereden op de warmste uren van de dag. Je moet je paard wel de kans geven om te acclimatiseren, anders ben je gewoon niet eerlijk bezig. Een paard dat goed geacclimatiseerd is, zal meer hitte kunnen kwijtraken door te zweten en correct te ademen, en zullen minder snel uitdrogen omdat ze vaak wel willen drinken."

"Wanneer je paard het te warm heeft, zet het in de schaduw en een windje (zonder tocht) om het afkoelingsproces te bevorderen. Gebruik nooit een deken of "cooler" op een paard dat zweet. De beste manier om het dier af te laten koelen is door het te besproeien met lauw water, en het overtollige water van het lichaam af te halen. Op die manier kun je een paard binnen tien minuten al 2 graden laten afkoelen. Blijf het gewoon herhalen tot het dier zich beter voelt. Vooral het verwijderen van overtollig water is belangrijk tijdens dit proces. Het achtergebleven water kan namelijk vast komen te zitten in het paardenhaar en zal op die manier weer te warm worden."

"Net zoals je goed voor jezelf zorgt door middel van waterflesjes, een pet en zonnebrand, is het ook van belang dat je middelen bij je hebt om je paard tegen de hitte en vochtigheid te beschermen. Wanneer je je paard en jezelf goed hebt voorbereid en weet hoe je hem moet afkoelen wanneer hij het te warm krijgt, kun je zelfs tijdens hete en vochtige zomerdagen nog veel plezier hebben in het rijden."

wel interessant om weten,
gelukkig rij ik geen wedstrijden en hebben we
dus niet zo veel last van de warmte.
We spoelen de paardjes met dit weer ook iedere
dag lekker eventjes af daarna gaan ze altijd rollen,
hebben ze meteen weer een bescherm laagje voor de vliegen.

haha vandaag toevallig een wedstrijd gehad
ik had het geluk dat ik 's ochtens aan de beurt was. Toch was het al heel erg warm. Na het inrijden zweette Tilde wel maar ze stod absoluut niet te hijgen ofzo. Tilde heeft niet zo heel erg snel last van de hitte want ze zijn het redelijk gewent. Ze staan dag en nacht in de bak en overdag staat de zon pal op de bak, dus dat is vrij warm. Alleen bij extreem warme dagen gaan ze naar binnen. Maar ik moest tussen mijn 1e en 2e proefje even wachten en ben ik met Tilde in de schaduw gaan staan. Stappen heeft geen zin in die hitte. Na het 2e proefje heb ik haar afgesponst met koud/lauw water (zat tussen koud en lauw in) en toen heeft ze nog even aan de trailer gestaan.
Dus volgens mij heb ik het wel goed gedaan? Tilde had ook water tot haar beschikking maar daar wou ze niets van hebben, terwijl ze wel gezweet heeft. Thuis wilde ze ook niets drinken maar ging wel staan plassen.

Nonts heeft daar in tegen wel meer last van de warmte, ze zweet wat sneller. Maar ik denk dat dat meer door die dampigheid van haar komt. Ze ademt al vrij zwaar dus ik denk dat ze daar van zweet. Maar ook haar spoel ik elke dag even lekker af om haar af te laten koelen.

maar het is inderdaad wel even handig om te weten dit!

maar hebben ze dan helemaal geen schuil plekje in de bak of de wei? Dat is bij ons wel heel belangrijk

nee hebben ze niet...
daarom halen we ze ook binnen. Ja Tilde staat in de schaduw als ze in de wei staat (tenminste als ze zo slim is in de schaduw te gaan staan)
Maar Nontsje mag nu dus niet meer in het gras vanwege hoefbevangenheid en in de bak is geen schaduw.

Goh dat wist ik helemaal niet. Dat daar zo'n verschil in zit bij mensen en paarden. goed om te weten.